حذف نام همسر از شناسنامه؛ قوانین و مدارک مورد نیاز
گاهی دیده میشود که افراد بعد از طلاق یا فوت همسرشان مایل به حذف نام همسر از شناسنامه باشند. طبق ماده 33 قانون ثبت احوال تمام وقایع ازدواج، طلاق، مرگ همسر، رجوع و فسخ نکاح باید در دفاتر ثبت احوال ثبت شوند و در شناسنامه انعکاس پیدا کنند. اما در بعد از طلاق یا بعد از فوت همسر میتوان حذف نام همسر از شناسنامه را انجام داد. البته این حکم در صورت باکره بودن یا باکره نبودن زوجه شرایط متفاوتی دارد که در ادامه به آن هم اشاره میکنیم.
در این مطلب قصد داریم در مورد قانون حذف نام همسر از شناسنامه، شرایط و مدارک آن صحبت کنیم. توصیه میکنیم تا انتها با دفتر وکالت میعاد عدالت همراه شوید.
حذف نام همسر از شناسنامه بعد از طلاق چگونه انجام میشود؟
برای حذف نام همسر از شناسنامه، در صورتی که طلاق صورت بگیرد دو شرایط وجود دارد. این دو شرط شامل:
اگر زوجه دوشیزه باشد
در صورتی که قبل از طلاق زن و مرد همبستر نشده باشند و زوجه دوشیزه باشد حذف نام همسر بسیار راحت است. در این صورت هر یک از زوجین میتوانند با مراجعه به اداره ثبت احوال و ارائه سند طلاق و نامه پزشک قانونی که باکره بودن زوجه را تایید میکند، درخواست حذف نام همسر از شناسنامهشان را داشته باشند. در صورت نیاز به مشاوره با وکیل طلاق توافقی با کارشناسان میعاد عدالت تماس بگیرید.
اگر زوجه دوشیزه نباشد
در صورتی که زوجه دوشیزه نباشد، تنها در شرایطی میتوان نام همسر را از شناسنامه حذف کرد که ازدواج مجدد نموده و این ازدواج به صورت رسمی ثبت شود. با اینکار نام همسر قبلی از شناسنامه حذف میشود و نام همسر دوم در شناسنامه ثبت میشود. نکته قابل توجه در این شرایط این است که حذف نام همسر قبلی با اطلاع همسر دوم صورت میگیرد.
حذف نام همسر ازشناسنامه در طلاق توافقی
در صورتی میتوان حذف نام همسر از شناسنامه را در طلاق توافقی انجام داد که زوجه غیر مدخوله یا باکره باشد و طلاق بائن غیر مدخوله انجام شود. در این صورت دادگاه با استناد به نامه پزشکی قانونی اظهار میدارد که زوجه باکره است و زوجین میتوانند نام همسر را از شناسنامهشان پاک کنند. در غیر این صورت نمیتوان نام همسر را از شناسنامه پاک کرد؛ مگر اینکه همانطور که قبلا اشاره کردیم ازدواج مجدد صورت بگیرد و بعد از ثبت ازدواج نام همسر سابق از شناسنامه پاک شود.
حذف نام همسر فوت شده از شناسنامه
یکی دیگر از شرایطی که میتوان حذف نام همسر از شناسنامه را پیگیری کرد، فوت همسر است. در صورتی که یکی از زوجین فوت کند و فرد مایل نباشد نام همسر فوت شدهاش در شناسنامه باشد، کافی است فرد با مدارکی که بعدا عرض میکنیم به اداره ثبت احوال مراجعه کند و با طی کردن مراحلی نام همسرش را از شناسنامه پاک کند. البته در این مورد هم همان قضیه دوشیزه بودن یا دوشیزه نبودن و ازدواج مجدد مطرح میشود.
یعنی زوجه بعد از فوت همسر خود میتواند با مراجعه به دادگاه و گرفتن حکم پرده بکارت از پزشکی قانونی، نام همسر قبلی خود را از شناسنامه حذف کند و یک شناسنامه جدید اتخاذ نماید. اما در صورت دوشیزه نبودن، تنها در صورتی میتوان نام همسر را از شناسنامه حذف کرد که ازدواج مجدد صورت گرفته باشد.
مدارک لازم برای حذف نام همسر در این شرایط شامل:
حذف نام همسر از شناسنامه در ازدواج موقت
به طور کُلی در ازدواج موقت یا صیغه نیازی به ثبت اسم و درج در شناسنامه نیست اما مطابق با قوانین، در سه حالت این ازدواج باید به ثبت برسد.
- زمانی که زن باردار باشد
- در صورتی که قبل از عقد طرفین توافق کرده باشند تا ازدواج موقتشان را به ثبت برسانند
- در صورتی که یکی از طرفین ضمن عقد شرط کرده باشد که ازدواجشان به ثبت برسد
در این شرایط بعد از ثبت ازدواج، موقت بودن ازدواج در شناسنامه نوشته میشود. زمانی که هر یک از زوجین در ازدواج موقت مایل باشند نام همسر خود را بعد از جدایی ثبت کنند، شرایط آن هیچ تفاوتی با ازدواج دائم نخواهد داشت. یعنی شرایطی که در مورد ازدواج مجدد یا دوشیزه نبودن ذکر کردیم در این صورت معتبر خواهد بود. در صورتی که ازدواج موقت یک فرزند در پی داشته باشد، نام فرزند در شناسنامه طرفین ثبت میشود و هیچ راهی برای حذف نام فرزند وجود ندارد.

حذف نام مرد از شناسنامه زن چگونه است؟
در صورتی که زن بعد از طلاق مایل به حذف نام همسر از شناسنامه خود باشد، در دو صورت میتواند اینکار را انجام بدهد. اول اینکه طلاق از نوع بائن غیر مدخوله باشد و دوشیزه بودن زن از نظر مدارک پزشکی قانون معتبر شمارده شود. و دیگری اینکه زن ازدواج مجدد نموده و بعد از ثبت ازدواج دوم نام همسر قبلی را از شناسنامهاش حذف کند؛ در این صورت زن میتواند حتی یک ساعت بعد از ثبت ازدواج دوم درخواست حذف نام همسر قبلی را اعلام نماید.
بنابراین برای زن تنها در دو صورت حذف نام همسر از شناسنامه ممکن است؛
- اثبات بکارت طبق حکم دادگاه (نظر پزشکی قانونی) یا اظهارات مرد در هنگام ثبت طلاق در دادگاه
- در صورتی که زن ازدواج مجدد نماید و این ازدواج را در دفتر ازدواج ثبت نماید.
حذف نام زن از شناسنامه مرد
در صورتی که مرد از همسر قبلی خود طلاقش را به ثبت رسانده باشد یا اینکه همسرش فوت کرده باشد، میتواند نام همسر را از شناسنامه خودش حذف کند. اما این کار تنها در صورتی ممکن است که ازدواج مرد با زن دیگری به ثبت رسیده باشد و در شناسنامه درج شود. در این صورت مرد میتواند درخواست صدور یک شناسنامه جدید را ارائه کند تا نام همسر قبلی از شناسنامهاش حذف شود. این شرایط به این دلیل وجود دارد که همسر جدید از ازدواج قبلی مرد مطلع شود.
حذف نام همسر از شناسنامه میتواند باعث کاهش بار روانی و راحتتر شدن ارائه شناسنامه شود؛ چرا که فردی ممکن است مایل نباشد افرادی که شناسنامه او را میبینند، متوجه ازدواج مجدد شوند.
مدارک لازم برای حذف نام همسر اول چیست؟
در صورتی که زوجین مایل به حذف نام همسر از شناسنامه خود باشند، دو حالت وجود دارد.
در صورت باکره بودن زوجه
- گواهی آزمایش بکارت از پزشکی قانونی
- گواهی طلاق صادر شده از دادگاه
- اوراق هویتی متقاضیان
- سند رسمی طلاق
- معرفی نامه از دادگاه صادر کننده حکم طلاق
در صورت عدم باکره بودن زوجه
- ثبت ازدواج مجدد و ارائه مدارک آن (گواهی ازدواج) به اداره ثبت احوال
- ارائه سند طلاق ازدواج سابق
- اوراق هویتی متقاضی
شایسته ذکر است که این مدارک فقط برای زن معتبر است و برای حذف نام همسر از شناسنامه مرد لازم است مدارک شرایط دوم، ارائه شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره با بهترین وکیل پایه یک دادگستری در تهران لطفاً با شماره تماس موسسه حقوقی میعاد عدالت تماس حاصل فرمایید.