چگونه سوء پیشینه را پاک کنیم؟
احتمالاً همه شما عبارت سوء پیشینه یا سوء سابقه کیفری را شنیده‌اید و می‌دانید که بسیاری از ادارات و سازمان‌ها و حتی شرکت‌ها برای ارائه برخی از خدمات خاص خود مثل استخدام، برگه عدم سوء پیشینه را از شما طلب می‌کنند. اما این عبارت در معنا برخلاف آنچه که بسیاری از افراد تصور می‌کنند،در مورد همه جرائم ارتکابی صدق نمی‌کند و فقط در شرایط ویژه‌ای که طبق قانون پیشبینی شده است موضوعیت دارد.
همچنین باید گفت که پس از مدت زمان تعیین شده در قانون، سوء پیشینه پاک می‌شود و می‌توان گواهی عدم سوء سابقه کیفری را از طریق سامانه سنا یا دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی دریافت کرد. ما در این مطلب قصد داریم شرایط پاک شدن سوء سابقه کیفری، مدت زمان پاک شدن سابقه کیفری و روش‌های استعلام این مسئله را بررسی کنیم. لطفا تا انتها با معتبرترین دفتر وکالت تهران، یعنی موسسه حقوقی میعاد عدالت همراه باشید.
آشنایی با برخی اصطلاحات مربوط به سوء پیشینه
گواهی عدم سوء پیشینه چیست؟
یکی از گواهی‌ها یا اسناد مهمی که برای استخدام دولتی، اخذ جواز کسب، پروانه شغلی، ثبت برند تجاری و … از افراد خواسته می‌شود، گواهی عدم سوء پیشینه است. برای داشتن این گواهی اولاً باید شرایط آن را داشته باشید و ثانیاً آن را از مراکز الکترونیکی انتظامی و قضائی دریافت کنید.
محکومیت موثر کیفری چیست؟
محکومیت موثر کیفری محکومیتی است که در صورت اجرای حکم آن مجازاتی برای فرد تعیین می‌شود و علاوه بر آن سوء پیشینه نیز برای فرد محکوم در نظر گرفته می‌شود که باعث می‌شود تا مدتی معلوم، از برخی خدمات اجتماعی محروم باشد. طبق قوانین حقوقی، افراد در صورت ارتکاب برخی جرائم، پس از محکومیت قطعی علاوه بر برخی مجازات‌ها، این خدمات اجتماعی نیز از او سلب می‌شود. در صورتی که می خواهید از یک وکیل کیفری خوب مشاوره دریافت کنید با موسسه حقوقی میعاد عدالت تماس بگیرید.
سوء پیشینه در چه جرایمی موضوعیت دارد؟
برای اینکه بدانیم چگونه می‌توان سوء پیشینه را پاک کرد، ابتدا باید بدانیم چگونه ایجاد شده و اصلا ایجاد شده است یا نه. باید توجه داشته باشیم که هر کس جرمی مرتکب می‌شود، در سابقه کیفری وی این جرم ثبت می‌شود اما سو پیشینه تنها در صورت ارتکاب برخی از جرم‌ها ثبت می‌شود و بعد از مدتی می‌توان آن را پاک کرد؛
ضمناً تنها در صورتی این مورد ثبت می‌شود که حکم دادگاه از نوع حکم قطعی باشد. بنابراین تنها به صرف حضور در دادگاه سوء سابقه درج نمی‌شود.
طبق ماده 24 قانون مجازات اسلامی، سوء پیشینه کیفری تنها در صورتی ایجاد می‌شود که محکومیت متهم شرایط زیر را داشته باشد:
- محکومیت به حبس ابد یا سلب حق حیات: یعنی اگر شخص مرتکب جرمی شده باشد که دادگاه او را به حبس ابد یا سلب حق حیات(اعدام) محکوک کرده باشد، به مدت 7 سال سوء پیشینه برای او ثبت می‌شود.
- محکومیت به قطع عضو و قصاص عضو در صورتی که دیه وارد شده بیشتر از نصب دیه مجنی علیه باشد: یعنی سوء پیشینه در شرایطی ایجاد می‌شود که شخصی مرتکب جرمی شده باشد که حکم قطع عضو یا قصاص عضو به تعلق گرفته باشد؛ البته این در صورتی است که دیه بیش از نصف دیه کامل قرار شده باشد.
- محکومیت به حبس تا درجه چهارم یا تبعید: اگر شخصی به دنبال حکم دادگاه تبعید شده باشد و یا اینکه شخص محکوم به حبس تا درجه چهار شده باشد، سه سال سوء سابقه برای او لحاظ می‌شود.
- محکومیت به شلاق حدی: در صورتی که متهم محکوم به شلاق حدی شده باشد، به مدت دو سال سوء پیشینه برای او لحاظ می‌گردد.
- در صورتی که محکومیت فردی قصاص عضو باشد و دیه حکم شده به اندازه نصف دیه انسان کامل یا کمتر از آن باشد، دو ساله سوء سابقه برای او ثبت می‌گردد.
- همچنین در صورتی که محکومیت به حبس درجه پنجم (حبس بین 2 تا 5 سال) شده باشد، دو سال سوء پیشینه برای او لحاظ می‌گردد.
توجه داشته باشید که در صورت هر گونه محکومیت کیفری، این محکومیت در پیشینه کیفری فرد ثبت می‌شود. اما تنها در شرایط ذکر شده سوء پیشینه برای او لحاظ می‌گردد. ضمناً در جرائم قابل گذشت، اگر شاکی بعد از صدور حکم قطعی گذشت کند و مجازات لغو شود، سوء پیشینه نیز برای فرد محکوم لغو می‌شود.
چگونه سوء پیشینه را پاک کنیم؟
تا اینجا در مورد جرایمی صحبت کردیم که باعث ایجاد سوء پیشینه می‌شوند. اما نکته مهم این است که چگونه می‌توانیم سوء پیشینه را پاک کنیم. در این مورد باید گفت که سوء پیشینه بعد از مدتی معلوم که در قانون ذکر شده از بین می‌رود. بعد از مدتی می‌توان پیشینه فرد محکوم پاک می‌شود و می‌تواند از حقوق اجتماعی که برای او در نظر گرفته شده استفاده کند.
بنابراین پس از اتمام دوره در نظر گرفته شده در قانون، سوء پیشینه به صورت خودکار پاک می‌شود و شما می‌توانید گواهی آن را از دفاتر معتبر دریافت کنید.
اما شاید بپرسید حقوق اجتماعی که در صورت وجود سوء پیشینه، فرد از آنها محروم می‌شود دقیقاً چیست؟ طبق ماده 26 قانون مجازات اسلامی، افرادی که سوء سابقه کیفری دارند تا مدتی که طبق قانون تعیین شده ممکن است از حقوق زیر محروم شوند:
- داوطلب شدن در انتخابات‌های مختلف مثل ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، شورای اسلامی شهر، روستا و ...
- عضویت در شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام، هیئت دولت و ...
- تصدی عنوان ریاست قوه قضایئه، دادستان کل کشور، ریاست دیوان عالی کشور و ...
- انتخاب شدن در انجمن‌ها و شوراهایی که با رای مردم و جمعیت‌ها
- عضویت در هیئت منصفه شوراهای حل اختلاف
- اشتغال به عنوان سر دبیر رسانه‌ها و یا مدیر مسئول روزنامه‌ها
- استخدام در کلیه عناوین حکومتی شامل تمام دستگاه‌ها؛ این می‌تواند شامل قوای سه گانه، سازمان‌ها، شرکت‌های وابسته به آنها، نیروهای مسلح، نهاد تحت نظارت رهبری (مثل صدا و سیما)، شهرداری‌ها و ...
- اشتغال به عنوان وکیل دادگستری یا به استخدام در دفاتر ثبت اسناد
- انتخاب شدن به عنوان داور یا کارشناس در مراجع رسمی و دولتی
- استفاده از عناوین و نشان‌های افتخاری دولتی
- تاسیس اداره، تعاونی یا موسسه تجاری، آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، علمی و یا ثبت برند تجاری
توجه داشته باشید که اگر فرد محکومیت قضایی داشته باشد و سوء سابقه کیفری داشته باشد، حتی پس از پاک شدن سوء پیشینه از حقوق اول تا سوم محروم خواهد بود.
موارد استثنا در سوء پیشینه
تبصره3- همانطور که قبلاً هم گفتیم در مورد جرایم قابل گذشت، در صورتی که پس از صدور حکم قطعی، شاکی گذشت کند و از شکایت خود صرف نظر کند، مجازات لغو می‌شود. در این صورت است که سوء پیشینه کیفری نیز برای او لحاظ نمی‌شود و فرد می‌تواند حقوق اجتماعی‌اش را داشته باشد.
تبصره 4- فرد محکوم در صورت عفو شدن سوء پیشینه مشمول خود را هنوز دارد مگر اینکه در حکم عفو پاک شدن آن در نظر گرفته شده باشد.
تبصره 5- در صورت مشمول عفو شدن فرد محکوم، همچنین در آزادی مشروط، آثار محکومیت پس از گذشت مدت زمان مقرر از زمان آزادی، آثار محکومیت که همان سوء پیشینه است رفع می‌شود.
در غیر از موارد مذکور سوء پیشینه برای فرد محکوم ثبت می‌شود و تا زمان درج شده در قانون باقی می‌ماند.
در صورتی که می خواهید با یک وکیل پایه یک دادگستری خبره مشاوره کنید با کارشناسان میعاد عدالت تماس بگیرید.
سوالات متداول
سوء پیشینه تنها در صورتی برای فرد ثبت می‌شود که جرائم مد نظر قانون صورت بگیرد و حکم قطعی به یکی از مجازات‌ها مذکور در قانون داده شده باشد. در این مطلب سعی کردیم به صورت کامل جرائمی را که باعث به وجود آمدن سوء پیشینه می‌شوند ذکر کنیم و مدت باقی ماندن آن را نیز ذکر کنیم.
بر اساس قانون سوء پیشینه و محرومیت از حقوق اجتماعی دائمی نیست و پس از مدت مشخصی که قبلاً به آن اشاره کردیم، به پایان می‌رسد و به طور اتوماتیک پاک می‌شود. توجه داشته باشید که برای پاک شدن این سوء سابقه کیفری نیازی نیست کاری انجام دهید اما در صورتی که بعد از گذشت مدت زمان مشخص شده در قانون این مورد از پرونده پاک نشد، توصیه میکنیم با شماره تماس موسسه حقوقی میعاد عدالت تماس بگیرید.
استعلام پاک شدن سوء پیشینه از طریق سامانه ثنا یا دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی و همچنین پلیس +10 قابل انجام است.
در صورت نیاز به مشاوره حقوقی تخصصی و اختیار کردن بهترین وکلای تهران، با موسسه میعاد عدالت ارتباط برقرار نمایید.