ممنوع الخروج کردن افراد ممکن است به دلایل مختلف و صورت گیرد. یک فرد بدهکار ممکن است به علت عدم دسترسی به اموال و به درخواست بستانکار از خروج از کشور منع شود. در واقع معنی ممنوع الخروج بودن هم همین است که فرد نمی‌تواند از کشور خارج شود. نکته جالب در مورد ممنوع الخروج کردن افراد این است که آنها تا زمان اقدام برای خروج از کشور از این موضوع آگاه نیستند.

بنابراین فردی که ممنوع الخروج است و قصد خروج از کشور را دارد، سعی می‌کند با ابطال این حکم این امکان را فراهم کند.

در این بخش افرادی که ممکن است ممنوع الخروج شوند را به صورت کامل توضیح می‌دهیم:
بدهکاران مالیاتی طبق ماده 17 قانون گذرنامه ممنوع الخروج می‌شوند. در واقع دولت طبق این قانون می‌تواند بدهکاران مالیاتی و کسانی که تخلف ارزی دارند را از صدور گذرنامه و خروج از کشور منع کند. ممنوع الخروج کردن این افراد به این صورت است که سازمان امور مالیاتی با استفاده از مدارک خود به دادستانی درخواست می‌دهد و دادستان به این امر رسیدگی می‌کند.

کسانی که در خارج از کشور مرتکب جرم‌هایی مثل کلاهبرداری، خرید و فروش مواد مخدر، سرقت، فساد اخلاقی و … شده‌اند طبق قانون ممنوع الخروج می‌شوند.
کسانی که در مراحل تحقیقات مربوط به یک پرونده قرار دارند و بازپرس حکم ممنوعیت خروج را تقاضا کرده است.

کسانی که بدهکار هستند و سازمان ثبت اسناد و املاک آنها را بدهکار قلمداد کند، ممنوع الخروج می‌شوند. در واقع خود سازمان ثبت اسناد و املاک امکان ممنوع الخروج کردن افراد را دارد. بدهکار نیز تا زمانی که بدهی خود را پرداخت نکند مجاز به خروج از کشور نمی‌شود و این حکم ابطال نمی‌گردد.

کسانی که به صورت مستقل نمی‌توانند پاسپورت دریافت کنند و به عنوان مثال برای خروج از کشور به اجازه پدر یا همسر خود احتیاج دارند، تا زمان صدور مجوزهای لازم و دریافت پاسپورت ممنوع الخروج هستند.

کسانی که مسافرت خارجی آنها مغایر با صلاح جمهوری اسلامی شناخته شود، طبق قانون و با توجه به نظر مقامات قضایی کشور ممنوعن الخروج خواهند بود. در چنین مواردی قبل از سفر نیز ممنوع الخروج شدن آنها به اطلاع این افراد می‌رسد. بنابراین مقامات قضایی نیز می‌توانند با توجه به مواد قانونی ممنوع الخروج کردن افراد و ابطال آن را مورد رسیدگی قرار دهند.

تا اینجا با ممنوع الخروج کردن افراد و شرایط آن آشنا شدیم. اما یکی از نکاتی که قابل توجه است رفع ممنوعیت خروج است که راه‌های مختلفی دارد:

هر شخصی که به دلیلی ممنوع الخروج شده باشد به نوعی مایل به لغو و ابطال این حکم است. برای اینکار باید به همان ارگانی که فرد را ممنوع الخروج کرده است، مراجعه کند. در مورد بدهکاران تسویه بدهی، کسب رضایت بستانکار و کسب مجوز از نهاد مربوطه ضروری است. گاهی ممکن است پرداخت بدهی به صورت قسطی پذیرفته شده باشد و قاضی در این صورت با ابطال ممنوعیت خروج موافقت کند.

می‌توان گفت که ابطال حکم ممنوع الخروج کردن افراد به دلیل آن بستگی دارد و در هر مورد روش خاص خود را دارد. به عنوان مثال اگر در مراحل بازپرسی فرد ممنوع الخروج شده باشد، می‌توان با گذاشتن وثیقه از کشور خارج شد که البته در این مورد اجازه بازپرس نیز لازم است.

در این مورد باید گفت که تنها راه خروج از کشور به صورت موقت ارائه درخواست و وثیقه غیر منقول معتبر به نهاد مربوطه است.

یکی دیگر از مواردی که در ایران بسیار شایع است، ممنوع الخروج کردن زوج به دلیل بستانکاری مهریه است. این کار به دو صورت امکان پذیر است که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

طبق ماده 23 قانون محکومیت‌های مالی پس از صدور رای محکومیت مهریه و نپرداخت آن یا قسطی نشدن آن، زوجه می‌تواند از دادگاه صالح تقاضای ممنوع الخروج کردن زوج را داشته باشد. دادگاه در این صورت مرد را ممنوع الخروج می‌کند مگر اینکه مهریه پرداخت شود و یا اینکه مهریه پرداخت شود. البته در صورتی که درخواست اعسار زوج برای مهریه نیز پذیرفته شود، ممنوع الخروجی ابطال می‌گردد.

در صورتی که زوجه از طریق اجرای ثبت درخواست کند، باید به دفتر ازدواجی که در آن عقد ثبت شده است مراجعه کند و تقاضای صدور اجرائیه کند. بعد از این مرحله فرد به اداره اجرای ثبت مراجعه ‌می‌کند و آنها هم می‌تواند اموال زوج را توقیف کند و هم می‌تواند ممنوع الخروج کردن او را به جریان بیاندازد.

بعد از اینکه مهریه پرداخت شود یا تقسیط مهریه صورت بگیرد، ممنوع الخروجی ابطال می‌گردد. البته در این مورد هم گرفتن حکم اعسار از پرداخت مهریه به رفع ممنوع الخروجی کمک می‌کند.

ممنوع الخروج کردن و به خصوص رفع آن شرایط پیچیده و سختی دارد و اگر شما نیز با این مسائل درگیر هستید، بهتر است از یک وکیل مجرب کمک بگیرد. ما پیشنهاد می‌کنیم از طریق ارتباط با دفتر وکالت میعاد عدالت مناسب‌ترین وکیل کیفری را پیدا کنید و یا از مشاوره حقوقی تخصصی این موسسه استفاده کنید.